ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ/ਦੁਸਹਿਰਾ Vijayadashami/Dussehra
ਸਾਡਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਧਰਮ, ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਪਾਪ ਵਧਦੇ ਹਨ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਪੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਉਹ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਬੋਝ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸਤਯੁੱਗ ਵਿਚ ਰਾਵਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਾਕਸ਼ਾਂ ਦਾ ਆਤੰਕ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਰਾਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਵਤਾਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਸੀਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਲਕਸ਼ਮਣ ਦੇ ਨਾਲ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਬਨਵਾਸ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਥੇ ਰਾਵਣ ਨੇ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਬਾਂਦਰ ਸੈਨਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਲੰਕਾ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ।
ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਦਸ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਮਲੀਲਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਵਣ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਲੀਲਾਂ ਦਾ ਮੰਚਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰਾਵਣ, ਮੇਘਨਾਦ ਅਤੇ ਕੁੰਭਕਰਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੁਤਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਦੁਸਹਿਰੇ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਧਰਮ ਉੱਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚਲੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਪੁਤਲੇ ਵਾਂਗ ਸਾੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
