ਸਤਸੰਗਤਿ
Satsangati
ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਰੋਟੀ-ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਪੇਟ ਭਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੇ ਅਤੇ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕੇ। ਜੇ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਬੁਰਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾੜੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਉਸ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਮਾੜੀ ਹਰਕਤ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੇ-ਬੁਰੇ, ਧਰਮ-ਅਧਰਮ, ਊਚ-ਨੀਚ, ਸੱਚ-ਝੂਠ ਅਤੇ ਪਾਪ-ਗੁਣਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਚੁਣਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾ ਸਕੇ।
ਇਸ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਅਟੁੱਟ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਹੀ ਸੱਚਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਧਰਮ ਕਦੇ ਵੀ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਾਲਚਾਂ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਵਿਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਭੈੜੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਆਦਿ ਭੈੜੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਰਮ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਬਲੀ ਭੀਸ਼ਮ, ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਦ੍ਰੋਣ ਅਤੇ ਮਹਾਰਥੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕਰਤੱਵ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਭਟਕ ਗਏ। ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਚੰਦਨ ਦੇ ਰੁੱਖ ਵਾਂਗ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਪ ਚੰਦਨ ਦੀ ਲੱਕੜੀ ‘ਤੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਲਪੇਟਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਉਤੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ, ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਸਤਸੰਗਤਿ ਕੁੰਦਨ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਕੱਚ ਵਰਗਾ ਆਦਮੀ ਵੀ ਹੀਰੇ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸੱਜਣਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਬੇੜੀ ਪਾਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
