ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ
(Charitra De Nuksan To Vadda Koi Nuksan Nahi Hai)
ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਧਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੈਸਾ ਕਦੇ ਵੀ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਚਰਿੱਤਰਹੀਣ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਲੱਖ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਦਾਗ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਧੋਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਰਹੀਮ ਜੀ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਦਾਗ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਲੋਕ ਚੰਦ ਨੂੰ ਦਾਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਡਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇਕ ਬਣਾਉਣ। ਇੱਕ ਨੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਔਕੜਾਂ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਮਾਨਸਿਕ ਕਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਝੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਚਰਿੱਤਰ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚਰਿਤ੍ਰ ਮਨੁ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਆਚਰਣ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਚਰਿੱਤਰ, ਗਿਆਨ, ਬੁੱਧੀ ਦੀ ਤਾਕਤ ਇਹ ਸੰਪੱਤੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੌਲਤ, ਅਹੁਦੇ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ ਪਰ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਮਰ ਗਏ। ਰਾਵਣ, ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ, ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਚਾਰ ਵੇਦਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨਵਾਨ ਇੱਕ ਯੋਧਾ, ਆਪਣੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤਨ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਚੰਗੀ ਭਾਵਨਾ, ਪਰਉਪਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵੀ ਚਰਿੱਤਰ ਗੁਣ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਸਫਲਤਾ, ਸ਼ੁਹਰਤ ਅਤੇ ਵਡਿਆਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣਾ ਕਿਰਦਾਰ ਉੱਚਾ ਕਰੇ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਨਕਲ ਘਾਤਕ ਸਿੱਧ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਹ ਹਿਰਨ ਪਿਆਸ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਜੋ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਾਡਾ ਕੌਮੀ ਚਰਿੱਤਰ ਟੁੱਟ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਆਪਣੇ ਚਰਿੱਤਰ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਾਗੇਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਸਕੋਗੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਉਹ ਚਮਕ ਆਵੇਗੀ ਜੋ ਮਹਾਨ ਮਹਾਤਮਾਵਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀਤਾ ਦੀ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗੀ।
