ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼
Kisan Sangharsh
ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਲਈ ਉਹ ਜਿੰਨੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਓਨਾ ਪੈਸਾ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਦੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਮੀਂਹ ਨਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਨਕਲੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੀ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਈ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਫਸਲ ਦੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਨਕ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਖਿੜੇ ਹੋਏ ਖੇਤ ਚਿੱਕੜ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ ਜਾਂ ਕੋਈ ਭਿਆਨਕ ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਖੇਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜਿਕ ਖਰਚੇ ਵੀ ਪੂਰੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਖੇਤੀ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਉਂ ਦੀਆਂ ਤਿਉਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਦੀ ਫੀਸ ਭਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਫ਼ਸਲ ਵੇਚ ਕੇ ਘਰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਉਸ ਦੇ ਦਰ ‘ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਵਸੂਲਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਬਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਵਪਾਰੀ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਉਧਾਰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਪੱਤਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੰਘਰਸ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰਾਹਤ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ।
