ਕੇਦਾਰਨਾਥ ‘ਚ ਹੜ੍ਹ
Kedarnath ch Hadh
ਜਦੋਂ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਆਰਥੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਯਾਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ 16-17 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੜ੍ਹ ਆਈ ਸੀ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਆਏ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ। 16 ਜੂਨ ਦੀ ਰਾਤ ਅਤੇ 17 ਜੂਨ ਦੀ ਸਵੇਰ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕੇਦਾਰ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਲਿਆ। ਸੈਂਕੜੇ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਲ ਸਮਾਧੀ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 20-25 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਹੜ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਈ ਕਿ 16 ਜੂਨ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬੱਦਲ ਫਟ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਾਸੁਕੀ ਤਲ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਭਿਆਨਕ ਧਾਰਾ ਵਹਿ ਗਈ। ਪੰਦਰਾਂ-ਵੀਹ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਮੰਦਾਕਿਨੀ ਨਦੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਨੇ ਰਾਮਬਾੜਾ, ਜੰਗਲਚਟੀ ਅਤੇ ਗੌਰੀ ਕੁੰਡ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ। ਰੁਦਰ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਆਈ.ਟੀ.ਬੀ. ਟੀ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 1 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਆਫ਼ਤ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1307 ਸੜਕਾਂ ਨੁਕਸਾਨੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ 147 ਪੁਲ ਰੁੜ੍ਹ ਗਏ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਬੇਤੁਕੇ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਨ ਵੱਡੇ ਹੜ੍ਹ ਆਏ ਸਨ।
