ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ
Jativad da Jahir
ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਨੁਸਮ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਵੈਸ਼, ਖੱਤਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ੂਦਰ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਠੀਕ ਹੋਣੀ ਪਰ ਅੱਜ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਵਰਗ ਵੀ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਤ, ਧਰਮ, ਲਿੰਗ ਜਾਂ ਰੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵਿਤਕਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਤੀਵਾਦ ਅਜੇ ਤੱਕ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਜਾਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਉਛਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਾਤੀਵਾਦ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਮਿਸਾਲ: ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਜੱਟ ਆਰਕਸ਼ਣ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਹਿੰਸਾ। ਇੱਕ ਇਲਜ਼ਾਮ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਦਲਿਤ ਜਾਤੀ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਝਿਜਕਦੇ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਘੋਲ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ। ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਜੜੋਂ ਪੁੱਟਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ।
