ਜਨਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੀਮਾ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨ-ਧਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀਵਨ ਜਯੋਤੀ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, 18 ਤੋਂ 70 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੰਗਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਬੀਮਾ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਬੀਮੇ ਦੀ ਮਿਆਦ 1 ਜੂਨ ਤੋਂ 31 ਮਈ ਤੱਕ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ 12 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ 18 ਤੋਂ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚਤ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਲਈ 330/- ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਰਕਮ ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੀਮੇ ਦੀ ਮਿਆਦ 1 ਜੂਨ ਤੋਂ 31 ਮਈ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਕੋਈ ਵੀ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਾਤੇ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦੀ ਰਕਮ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਦੇ ਬਚਤ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ‘ਆਟੋ ਡੈਬਿਟ’ ਸਹੂਲਤ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਅਟਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ
ਜਨ-ਧਨ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ‘ਅਟਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ’ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਉਮਰ ਲਈ 5,000/- ਰੁਪਏ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਪੈਨਸ਼ਨ ਧਾਰਕ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ‘ਤੇ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਕੁੱਲ 1 ਲੱਖ 70 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਰਕਮ ਬਚਾ ਕੇ ਬੁਢਾਪੇ ਲਈ ਆਪਣੀ ਬੱਚਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਉਸ ਬਚਤ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਕੀਮ ਦੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ 5000/- ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੱਜ ਜਿਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਰਕਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਅਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸੋਚ ‘ਸਭ ਦਾ ਸਾਥ, ਸਭ ਦਾ ਵਿਕਾਸ’ ਹੈ। ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਅਤੇ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
