ਹੜ੍ਹ
Flood
ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜਲ ਪ੍ਰਲਯ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਦਰਿਆ ਜਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪਾੜ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਲਯ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੜ੍ਹ ਵਿਚ ਡੁੱਬਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਹਉਕਾ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੁੱਬਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬਚਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ-ਪੈਰ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਮੈਂ ਹੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਭਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਸੋਚ ਕੇ ਕੰਬ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸੀ। ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਾਰੇ ਨਾਲੇ ਕੰਢੇ ਤੱਕ ਭਰ ਗਏ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਨਾਲੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਾਪਿਸ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਸੌਂ ਗਏ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੀਂਹ ਰੁਕਿਆ, ਪਾਣੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਰ ਸਾਰੇ ਨਾਲੇ ਭਰੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਦੇ ਕਰੀਬ ਕੁਆਰਟਰਾਂ ਵਿਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ‘ਹੜ੍ਹ-ਹੜ੍ਹ’ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਗੂੰਜਣ ਲੱਗੀ। ਉੱਠ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਗੋਡਿਆਂ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਿਜਲੀ ਗੁੱਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਛਾ ਗਿਆ। ਘਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਡੁੱਬ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸ਼ੋਰ ਸੀ, ਜੋ ਵਧਦਾ ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਘਰਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਿੱਜ ਗਏ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕਮਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਆ ਗਿਆ। ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਪੌੜੀ ਰਾਹੀਂ ਛੱਤ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਵੀ ਸਾਡੇ ਮਗਰ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਅਸੀਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਛੱਤ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ। ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਛੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਆਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ। ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿਚ ਸਵਾਰ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਆਏ ਜੋ ਪੌੜੀਆਂ ਨਾਲ ਹੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਉਥੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਨਨਿਹਾਲ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਹੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੇ ਮਾਲ ਦਾ ਅੱਜ ਤੱਕ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੜ੍ਹ ਹੈ।
