ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ
Ganesh Chaturthi
ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਖੜਾ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲੀ ਗਈ। ਤਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਉੱਥੇ ਆਏ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਿਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਰਵਤੀ ਜੀ ਨੇ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਦਾ ਸਿਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਹ ਗਜ ਦਾ ਸਿਰ ਲੈ ਕੇ ਪਰਤ ਆਏ। ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਜੀਵ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਪੰਡਾਲ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਆਰਤੀ-ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿੱਧੀਵਿਨਾਇਕ ਮੰਦਰ ਵੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੈ।
ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦਾ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵਿਸਰਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਦਕ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
